Nhiều người thắc mắc Ethylene oxide là chất gì và nó gây nguy hiểm cho sức khỏe con người thế nào.
Ethylene oxide (ETO) có công thức hóa học là C₂H₄O, còn được gọi với tên Etylen oxit hay Oxiran. Ở nhiệt độ thường, Ethylene oxide là chất khí không màu, dễ cháy, có mùi ngọt.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm, trường Đại học Bách khoa Hà Nội) cho biết, ethylene oxide không dùng trong thực phẩm, bởi không phải chất phụ gia. Ethylene oxide có tác dụng khử trùng tốt, thường để diệt các loại vi khuẩn gây ẩm mốc và khử trùng triệt để dụng cụ y tế. Tuy nhiên, quá trình này có thể còn tồn dư một lượng ethylene oxide.
Đây là chất độc và ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng hàm lượng ethylene oxide bao nhiêu chưa được nhắc tới. Dù vậy nếu ăn sản phẩm chứa ethylene oxide, PGS Thịnh lo ngại nguy cơ ngộ độc trường diễn, âm thầm tích tụ trong cơ thể có thể gây bệnh cho người ăn nhất là người già, trẻ nhỏ.
Theo bác sĩ Trần Văn Phúc - Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn Hà Nội, ethylene oxide là hợp chất hữu cơ có mùi thơm, cấu trúc phân tử C2H4O - tính chất khử khuẩn ở phổ rộng. Vì lý do này mà trên thế giới người ta cho phép sử dụng chúng cho mục tiêu để khử khuẩn. Khi dùng trong thời gian quá dài, hàm lượng đưa vào trong cơ thể quá nhiều, đến ngưỡng nhất định có thể gây biến chứng ung thư.
Trên thế giới ghi nhận nhiều vụ phát hiện thực phẩm chứa ethylene oxide vượt quá mức cho phép. (Ảnh: Freepik)
Tháng 12/2016, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế Mỹ (IARC) phân loại ETO là chất gây ung thư. Theo Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), phơi nhiễm Ethylene oxide qua đường hô hấp có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư như bạch cầu lymphocytic, u tủy và u lympho không Hodgkin.
Một số nghiên cứu cho thấy, hít phải nồng độ cao Ethylene oxide trong thời gian ngắn có thể gây nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi, ho, khó thở. Trong một số trường hợp có thể dẫn tới nôn mửa và các dạng suy tiêu hóa khác.
Báo cáo Đánh giá Độc tố Không khí Quốc gia Mỹ về các tiêu chuẩn khí thải nêu rõ khi hít phải hoặc tiêu thụ ETO, khí độc sẽ phân phối ra khắp cơ thể. Trường hợp phơi nhiễm ETO do nuốt phải nó ở dạng lỏng có thể gây nôn mửa hoặc các chứng rối loạn tiêu hóa khác.
Tiếp xúc Ethylene oxide qua da gây ra nhiều vấn đề về da liễu, gây rộp, bỏng nhiệt, viêm da, phù nề, mụn nước... ETO dưới dạng lỏng bắn có thể gây tổn thương giác mạc.
Báo cáo Đánh giá Độc tố Không khí Quốc gia Mỹ nhấn mạnh, việc tiếp xúc với ETO trong thời gian ngắn có thể gây ra những tác động bất lợi nghiêm trọng đến cơ thể. Trong khi đó, phơi nhiễm thời gian dài có thể gây các bệnh mãn tính.
Tiếp xúc với ETO ở cả dạng lỏng và khí đều có thể làm suy giảm các chức năng vận động và cảm giác, dẫn đến các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng đe dọa tính mạng, bao gồm cả chứng teo cơ.
Từ tháng 9/2020, hàng nghìn thực phẩm ở châu Âu bị thu hồi sau khi bị phát hiện có chứa ETO.
Tháng 6/2021, Foodwatch - một nhóm vận động châu Âu gửi thư lên Ủy ban châu Âu cáo buộc việc một số nước EU không tuân thủ việc loại bỏ các thực phẩm có chứa ETO khỏi thị trường.
