Vào những ngày tiết trời lạnh, độ ẩm trong không khí thấp, da con người thường trở nên khô sần, mất nước. Chăm sóc làn da vào mùa đông là rất cần thiết nhưng không phải ai cũng làm đúng cách.
Da khô thường có thể được điều trị bằng cách điều chỉnh thói quen chăm sóc da của bạn hoặc thay đổi một số yếu tố môi trường. Đôi khi da khô là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn cần được điều trị.
1. Vì sao da bị khô, nẻ khi trời lạnh?
Bình thường da tiết ra những chất hữu cơ như axít organic cùng với mồ hôi. Các axít hữu cơ có tác dụng giữ cho da nhờn, mềm mại, đàn hồi bền bỉ, chống lại sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, bụi bẩn... Khi thời tiết khô lạnh, da ít tiết mồ hôi và các axít hữu cơ, những người mắc một số bệnh như dị ứng, suy tuyến giáp, viêm da… làm cho độ ẩm của da bốc hơi nhanh nên da bị khô và nứt nẻ sinh ngứa.
Trường hợp đợt giá rét ít ngày, da vẫn tiết ra đủ các axít hữu cơ giữ cho da ẩm, mềm, nhờn và đàn hồi tốt, thì chúng ta cảm thấy bình thường. Ngược lại với các đợt lạnh và khô hanh kéo dài, khả năng tiết mồ hôi và các chất hữu cơ của da giảm hẳn, da sẽ bị khô nẻ, ngứa. Khi da không căng giãn thêm, không tiết mồ hôi và các axít hữu cơ để bảo vệ da thì lớp biểu bì da ngày càng mỏng, mất đàn hồi và nứt nẻ gây ngứa.
2. Những dấu hiệu của tình trạng da khô
Da khô có thể gây ra các triệu chứng sau:
- Cảm giác da bị thắt chặt, đặc biệt là sau khi tắm hoặc bơi lội;
- Khô ráp da;
- Ngứa;
- Đóng vảy, tình trạng nặng hơn có thể bong da;
- Xuất hiện các đường kẻ hoặc vết nứt;
- Da chuyển màu xám tro ở những người da đen;
- Sưng đỏ;
- Nứt da hoặc nặng hơn có thể chảy máu.
Những triệu chứng này xảy ra khi các cơ chế bảo vệ bình thường của da đang bị tổn thương. Da khô nghiêm trọng có thể gây ra các vết nứt sâu, gây hở và chảy máu, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập vào.
3. Thực phẩm tốt cho da mùa hanh khô
3.1 Uống đủ nước mỗi ngày
Uống đủ nước giúp cung cấp độ ẩm cho da từ bên trong. Thời tiết hanh khô, da càng cần được cung cấp nước. Hãy uống đủ 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày, có thể tăng thêm một chút vào những ngày hanh khô hơn. Tuy nhiên, cần tránh uống nước có ga vì chúng không hề tốt cho làn da.
3.2 Cá
Cá giàu axit béo giúp làm chậm quá trình lão hóa da.
Các loại cá giàu chất béo như cá hồi, các trích, cá thu... giàu axit béo omega - 3 có tác dụng loại bỏ vết sừng trên da, làm chậm quá trình lão hóa rất tốt, nuôi dưỡng làn da trẻ khỏe từ sâu bên trong. Đối với người có làn da khô, omega-3 giúp cân bằng lượng dầu, độ ẩm của da được tăng lên giúp làn da không bị khô nẻ.
3.3 Bơ
Bơ là loại quả chứa lượng dầu tự nhiên có thể thẩm thấu sâu vào làn da để nuôi dưỡng, cấp nước cho da và ngăn ngừa tình trạng lão hóa sớm. Các chất chống ôxy hóa như vitamin E và C giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của các gốc tự do (thành phần gây ra nếp nhăn và lão hóa). Bơ cũng chứa lutein, một loại carotenoid giúp thúc đẩy độ đàn hồi của da. Axit oleic và chất diệp lục trong bơ giúp giảm mẩn đỏ và viêm.
3.4 Cam quýt
Cam quýt rất giàu carbohydrates, vitamin, axit malic, axit citric, protein, chất xơ, khoáng chất... vừa cung cấp dinh dưỡng, lại giúp bổ sung nước cho cơ thể và giữ ẩm cho làn da. Cam cũng là một loại trái cây chứa rất nhiều chất chống ôxy hóa và vitamin C. Các chất này giúp làm sáng da, tăng sức đề kháng cho da và giảm thiểu các bệnh như viêm da, dị ứng...
3.5 Mật ong
Trong mật ong tự nhiên có chứa thành phần kháng khuẩn và dưỡng ẩm cao giúp loại bỏ những yếu tố gây viêm nhiễm da, cung cấp độ ẩm tự nhiên giúp da đàn hồi, phục hồi sự láng mịn và hồng hào.
Bên cạnh đó, mật ong cũng có thành phần chống ôxy hóa tự nhiên giúp cản trở sự tấn công của tia cực tím lên da, hạn chế tình trạng lão hóa da gây khô da, nếp nhăn.
Ngoài ra, mật ong còn chứa đa dạng các nguyên tố vi lượng như B12, sắt, axit folic...giúp cải thiện sự lưu thông khí huyết, làm da sáng mịn và hồng hào hơn.
Mật ong chống viêm nhiễm tốt cho da.
4. Chăm sóc da tại nhà
4.1 Hạn chế sử dụng nước nóng
Nhiều người thường tắm, rửa mặt bằng nước nóng để tạo cảm giác dễ chịu hơn giữa thời tiết hanh khô. Tuy nhiên, nước nóng thường làm da khô hơn bằng cách loại bỏ dầu tự nhiên, càng dễ nứt nẻ hơn. Vì vậy, không nên dùng nước quá nóng để tắm, rửa mặt mà nên thay thế dùng bằng nước ấm. Nước ấm sẽ giúp làm giãn nở lỗ chân lông, từ đó tạo khoảng trống cho làn da được thở và đàn hồi tốt hơn sau một ngày làm việc căng thẳng.
Tránh tắm vòi hoa sen hoặc tắm nhiều hơn một lần/ngày, vì điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng da khô. Giảm thời gian dưới vòi hoa sen xuống còn 5 đến 10 phút sẽ giúp tránh tiếp xúc không cần thiết với nước, có thể khiến da khô hơn so với trước khi tắm dưới vòi hoa sen.
4.2 Rửa mặt nhẹ nhàng
Khi lựa chọn sửa rửa mặt, nên tránh xà phòng và chất tẩy rửa có chứa các thành phần mạnh như cồn, retinoids hoặc axit alpha hydroxy có thể làm khô da và gây kích ứng hoặc viêm nhiễm.
Khi rửa mặt, chỉ sử dụng các đầu ngón tay và nhẹ nhàng xoa lên mặt. Không sử dụng miếng bọt biển hoặc khăn rửa mặt có tính mài mòn cao. Không chà xát da trên mặt vì có thể gây kích ứng.
Chỉ nên rửa mặt vào buổi tối, tránh rửa nhiều lần trong ngày. Không tẩy da chết hàng ngày, thay vào đó chỉ nên tẩy 1 lần/tuần nhằm làm giảm kích ứng do chà xát mạnh.
4.3 Bôi kem dưỡng ẩm
Tìm một loại kem dưỡng ẩm phù hợp với làn da và sử dụng thường xuyên, đặc biệt là sau khi tắm. Kem dưỡng ẩm da mặt không được có hương thơm và cồn, vì chúng có thể gây kích ứng không cần thiết.
Để phục hồi độ ẩm, hãy chọn kem dưỡng ẩm dạng dầu nặng hơn có chứa các thành phần giúp giữ nước cho da. Các sản phẩm dựa trên Petrolatum là tốt nhất cho da khô hoặc nứt nẻ. Chúng có nhiều tác dụng hơn so với các loại kem và có hiệu quả hơn trong việc ngăn nước bốc hơi khỏi da của bạn.
Son dưỡng môi có thể giúp giảm khô, nứt nẻ hoặc môi. Son dưỡng môi nên chứa xăng, dầu khoáng hoặc dầu khoáng.
4.4 Dưỡng ẩm bằng dầu hạt hướng dương
Dầu hạt hướng dương cải thiện quá trình hydrat hóa khi được sử dụng như một loại kem dưỡng ẩm trên cánh tay của người tham gia.
Trong khi đó, dầu ô liu thực sự làm hỏng hàng rào bảo vệ của da. Điều đó cho thấy, không phải tất cả các loại dầu tự nhiên đều thích hợp để sử dụng làm chất dưỡng ẩm.
4.5 Dầu dừa
Một loại dầu tự nhiên khác có tác dụng tốt để điều trị da khô là dầu dừa. Dầu dừa chứa các axit béo bão hòa có đặc tính làm mềm da. Chất làm mềm là một chất béo hoặc dầu hoạt động như một chất giữ ẩm bằng cách lấp đầy các khoảng trống trên da khô, giúp da mịn màng.
Dầu dừa giúp cải thiện đáng kể quá trình hydrat hóa da (là trạng thái giữ nước hoặc quá trình cung cấp nước cho cơ thể) và tăng số lượng lipid (chất béo) trên bề mặt da.
4.6 Tắm bột yến mạch
Bột yến mạch là một thành phần tự nhiên khác có thể giúp điều trị da khô. Thêm bột yến mạch vào bồn tắm hoặc sử dụng các loại kem có chứa bột yến mạch có thể giúp giảm khô da.
Nguyên nhân là do chiết xuất từ bột yến mạch có đặc tính chống viêm và chống ôxy hóa, có thể giúp điều trị da khô.
Để bảo đảm sức khỏe làn da trong mùa hanh khô, không nên mặc quần áo quá chật, bằng vải len, sợi tổng hợp vì dễ gây kích ứng da. Cần đeo khẩu trang, găng tay và mặc quần áo bảo hộ lao động khi tiếp xúc với môi trường có nhiều hoá chất độc hại. Cần bôi dưỡng ẩm thường xuyên và đúng cách để bảo vệ làn da. Đặc biệt, không tự ý điều trị tránh làm nặng bệnh. Khi đã tuân thủ hướng dẫn mà bệnh diễn biến nặng hơn. Người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị phù hợp.
